Nowe uprawnienia PIP 2026 to temat, który od miesięcy elektryzuje pracodawców, przedsiębiorców oraz wszystkie osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych i B2B. W piątek pojawiła się kolejna wersja projektu nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, a wraz z nią – kolejne korekty, złagodzenia i doprecyzowania. Choć impet zmian nieco słabnie, ich znaczenie dla rynku pracy wciąż pozostaje bardzo duże.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze elementy projektu – w formie konkretów, bez zbędnego prawniczego języka.
1. Okręgowy inspektor pracy: decyzja albo sąd
Jedna z najgłośniejszych propozycji – administracyjne przekwalifikowanie zlecenia na stosunek pracy – wciąż pozostaje w projekcie, ale w złagodzonej formie.
Zgodnie z najnowszą wersją:
-
okręgowy inspektor pracy może wydać decyzję o przekwalifikowaniu,
-
lub – jak dotąd – skierować sprawę do sądu.
To oznacza, że nowe uprawnienia PIP 2026 nie będą działały w sposób automatyczny i pozostawią większy margines uznaniowości.
2. Przekwalifikowanie tylko na 3 lata wstecz
To jedna z najważniejszych zmian, szczególnie dla osób pracujących na B2B.
➡️ Inspektor będzie mógł przekwalifikować współpracę jedynie w zakresie 3 lat wstecz.
Dla firm oznacza to mniejsze ryzyko nagromadzonych zaległości, a dla samozatrudnionych – bardziej przewidywalną ocenę ich relacji z kontrahentem.
3. Rygor natychmiastowej wykonalności – będzie można go uchylić
W poprzednich wersjach decyzje PIP miały być natychmiast wykonalne, co budziło liczne obawy przedsiębiorców.
Najnowsza odsłona przynosi istotne doprecyzowanie:
➡️ Główny Inspektor Pracy lub sąd będą mogły uchylić rygor natychmiastowej wykonalności, jeśli jej wykonanie mogłoby doprowadzić do istotnych lub nieodwracalnych szkód.
To realna ochrona przed sytuacjami, w których decyzja administracyjna mogłaby zagrozić płynności lub funkcjonowaniu firmy.
4. Nowość: możliwość żądania odszkodowania
W procedurze odwoławczej pojawia się zupełnie nowa możliwość:
➡️ podmiot objęty decyzją PIP może żądać odszkodowania za szkodę powstałą w związku z działaniem inspekcji.
To narzędzie ochronne, które wzmacnia równowagę stron w postępowaniu.
5. Kara do 60 000 zł za niekorzystne traktowanie pracownika po przekwalifikowaniu
Do Kodeksu pracy trafia nowe wykroczenie:
➡️ nawet 60 000 zł kary za niekorzystne traktowanie pracownika, którego umowa została przekwalifikowana.
To sygnał, że ustawodawca chce chronić osoby, które formalnie uzyskają status pracownika po decyzji organu.
Co oznaczają nowe uprawnienia PIP 2026 dla rynku?
Podsumowując:
-
zmiany są łagodniejsze niż pierwotnie zakładano,
-
nadal jednak trzeba liczyć się z możliwością decyzji administracyjnych,
-
B2B i zlecenia wymagają jeszcze dokładniejszej dokumentacji,
-
wchodzi nowe wykroczenie i nowa odpowiedzialność odszkodowawcza,
-
kontrola PIP wciąż będzie silnym narzędziem nadzoru.
NJOB analizuje zmiany na bieżąco
W NJOB śledzimy wszystkie aktualizacje projektów ustaw, raporty PIE, dane GUS i ZUS oraz zmiany dotyczące zatrudniania cudzoziemców i outsourcingu procesowego.
Naszym celem jest dostarczanie rzetelnej wiedzy, dzięki której firmy mogą działać legalnie, bezpiecznie i efektywnie.
Chcesz kolejne analizy lub podsumowania? Daj znać – przygotujemy następne artykuły, gdy tylko pojawią się nowe informacje.